Kinh nghiệm dạy tiếng Việt cho người nước ngoài (2024)

ÂVận dụng trong giảng dạy

Dá»±a trên các tÃi liệu về phÆ°Æ¡ng pháp dạy tiếng trong và ngoÃi nÆ°á»›c, cÅ©ng nhÆ° má»™t

số kinh nghiệm Ä‘úc kết từ đồng nghiệp và bản thân, chúng tôi chia hoạt Ä‘á»™ng viết thÃnh 2 cấp Ä‘á»™: (i) dạy viết ở cấp Ä‘á»™ câu; (ii) dạy viết ở cấp Ä‘á»™ văn bản.

1. Áp dụng dạy viết ở cấp Ä‘á»™ câu

Yêu cầu cấp Ä‘á»™ nÃy là giúp học viên viết câu Ä‘úng. Các bÃi tập cÆ¡ bản:

¼- Viết câu Ä‘Æ¡n cÆ¡ bản bằng cách dung từ hỏi, kết cấu Ä‘Æ¡n Ä‘ã học

- Xác định vị trí thÃnh phần câu trong ngữ Ä‘oạn

- Nối 2 thÃnh phần câu vá»›i kết cấu cÆ¡ bản

- Chuyển đổi cấu trúc câu

- Sử dụng kết cấu khung

Ở giai Ä‘oạn nÃy giáo viên cần lÆ°u ý má»™t số quan Ä‘iểm sau:

- Sá»± khác biệt giữa phong cách viết - nói: Văn viết chú ý đến kiểu cấu trúc câu đầy

đủ vá»›i 2 thÃnh phần chủ - vị, còn văn nói thường vá»›i cấu trúc thiên về chủ đề.

- Cách sá»­ dụng chính xác giá»›i từ Ä‘i vá»›i Ä‘á»™ng từ.

- NgoÃi những cặp kết cấu cÆ¡ bản giáo viên cần dạy thêm cách diá»…n đạt quen thuá»™c hÃng ngÃy của người Việt để sinh viên nắm bắt và sá»­ dụng thạo (lối diá»…n đạt nÃy coq thể không rang buá»™t về ngữ pháp).

- Tùy vÃo trình Ä‘á»™ học viên, dung kết cấu chuyển đổi câu tÆ°Æ¡ng thích.

2. Áp dụng dạy viết ở cấp Ä‘á»™ cÆ¡ bản

2.1. Viết đoạn văn (paragraph)

Ở thể loại nÃy, giáo viên cần cung cấp cho học viên những kiến thức và các dạng bÃi viết sau:

- Dùng từ khóa để viết má»™t Ä‘oạn văn miêu tả, hay tường thuật má»™t sá»± kiện (học viên xem phim, hình ảnh gợi ý)

- Sinh viên đọc má»™t bÃi đọc hiểu hay Ä‘oạn há»™i thoại. Dùng chuá»—i câu hỏi gợi ý của giáo viên, sinh viên trả lời bằng cách dung liên kết từ, kiểu cấu trúc ngữ pháp Ä‘ã học nối kết tóm tắt Ä‘oạn há»™i thoại hay tìm ý chính, chi tiết liên quan, sắp xếp lại các ý thÃnh Ä‘oạn văn theo yêu cầu của giáo viên.

- Tìm ý chính trong Ä‘oạn văn bản, viết tiêu đề, tóm tắt Ä‘oạn văn bản ấy.

- Rút gọn câu và phục hồi câu tỉnh lược vá»›i chi tiết mở rá»™ng…

Ví dụ: Bạn thích thú cÆ°ng không? Chẳng hạn mèo và chó, bạn thích loÃi nÃo? Tại sao?

- Mở đề: (Viết gì?)

Tôi nghÄ© chó là thú cÆ°ng tốt hÆ¡n mèo

- Giải thích lý do (tại sao):

Bạn có thể huấn luyện chúng lÃm những trò chÆ¡i má»™t cách dá»… dÃng. Còn mèo thì không thể huấn luyện được.

- Minh họa lý do (lÃm thế nÃo): Chó có thể Ä‘i, đứng lâu bằng 2 chân. Nó có thể nhặt bóng hay gậy cho bạn. Nó có thể bắt được Ä‘Ä©a nếu bạn ném cho nó.

Bạn có thể viết:

"Tôi nghÄ© chó là thú cÆ°ng tốt hÆ¡n mèo. TrÆ°á»›c hết nó có thể huấn luyện được. Chó có thể lÃm những việc mà mèo thì không thể. Tôi huấn luyện được nó ngồi, đứng, Ä‘i bằng 2 chân nếu tôi hiệu và nó có thể lÃm Ä‘i lÃm lại má»—i lần tôi muốn. Nó cÅ©ng có thể nhặt được bóng hay gậy thậm chí nó có thể bắt được Ä‘Ä©a bằng mõm nếu tôi ném Ä‘Ä©a cho nó. Tôi chÆ°a bao giờ thấy mèo có thể lÃm bất cứ Ä‘iều gì giống nhÆ° vậy. Trên thá»±c tế là mèo không thể huấn luyện được".

Tuy nhiên, sinh viên có thể Ä‘Æ°a ra nhiều lý do khác nhau cho sá»± lá»±a chọn của mình.

2.2. Tiến trình chuẩn bị cho bÃi viết (essay)

(i). Đọc kỹ xác định thể loại đề tÃi, lập dÃn ý (planning) (liệt kê ý hay cần triển khai, mục Ä‘ích viết, viết cho ai, ná»™i dung cấu trúc sá»­ dụng)

(ii). Viết nháp (drafting) phác thảo ná»™i dung viết, thay đổi ý, sá»­a chữa trÆ°á»›c khi có bÃi viết hoÃn chỉnh.

(iii). Chỉnh sá»­a (editing) (iv). HoÃn chỉnh bÃi viết

Đề tÃi: Bố mẹ có nên cho tiền con mình không?

+ Thể loại đề tÃi: nghị luận

+ Lập dÃn ý:

- Các bậc phụ huynh đồng tình hay phản đối việc cho tiền trẻ?

- Nếu cho thì cho bao nhiêu là hợp lý?

- Trẻ em dùng tiền để lÃm gì? Dùng tiền nhÆ° thế nÃo? - Trẻ em có quá nhiều tiền thật sá»± không tốt cho trẻ?

- Trẻ em dùng tiền không Ä‘úng mục Ä‘ích, lÃm việc ngốc nghếch sẽ gây tổn hại cho trẻ

- Thỉnh thoảng bố mẹ giữ tiền của con (khi chúng được cho) và trẻ sẽ suy nghÄ© gì? (trẻ có nghÄ© Ä‘ó là việc lÃm Ä‘úng của bố mẹ không?)

- Cho tiền là cách tốt để dạy cho trẻ biết về giá trị đồng tiền

- Má»™t đứa trẻ thường được cho nhiều tiền má»—i tuần thì tỏ ra huênh hoang, khoe khoang về số tiền Ä‘ó.

- Má»™t đứa trẻ thường được bố mẹ cho tiền khi nó lÃm việc nhÃ, hay giúp bố mẹ lÃm việc gì Ä‘ó nhÆ°ng khi nó không lÃm việc nhà hay lÃm sai việc gì thì lập tức nó bị khiển trách bị phạt không được nhận tiền. Thái Ä‘á»™ phản ứng của trẻ thế nÃo? (tiêu cá»±c hay tích cá»±c), thái Ä‘á»™ của phụ huynh ra sao?...

+ Viết nháp + Chỉnh sá»­a

+ BÃi viết hoÃn chỉnh

3. Kết luận

Đây không phải là vấn đề má»›i trong phÆ°Æ¡ng pháp dạy viết. BÃi viết chú ý nhiều về tiến trình thá»±c hiện má»™t văn bản, đồng thời nhằm trao đổi kinh nghiệm dạy viết. Dạy viết văn bản giáo viên cần lÆ°u ý các bÆ°á»›c:

- Thảo luận, tìm ý tưởng chính, chi tiết mở rá»™ng liên quan, liên kết từ, cách chuyển ý, bố cục văn bản…

- Cách gợi ý mở đề, phát triển ná»™i dung, cách kết đề.

- Phong cách viết cho từng thể loại (miêu tả, tường thuật hay nghị luận, …)

Tuy nhiên, rèn viết cấp Ä‘á»™ câu Ä‘úng vẫn phải được chú trọng và thá»±c hÃnh thường xuyên Ä‘ó là nền tảng cho việc viết văn bản. Viết là kỹ năng cuối cùng sau 3 kỹ năng nghe - nói - đọc, cho nên nó là kỹ năng tổng hợp, kỹ năng khó đối vá»›i người học ngoại ngữ. Viết là kỹ năng kiểm tra, bổ trợ cho nghe- viết, đọc viết và nói-viết. Kỹ năng viết sẽ Ä‘ánh giá khách quan quá trình tiếp nhận thụ đắc ngôn ngữ của người học ngoại ngữ ở cấp Ä‘á»™ cao.

TÀI LIá»â€U THAM KHẢO

1. Adrian Doff (1995). Teach English - a training course for teacher, Cambridge

University Press.

2. Jan Willis (1998). Teaching English through English, A course in classroom

Language and Techniques, NXB Longman.

3. Jeremy Harmer (2004). How to teach writing, NXB Longman.

4. Steve Peha (2004)

                                                                                                  SƯU TẦM